Van de klapschaats was ruim 100 jaar geleden nog geen sprake. Hoewel in het begin van de 20e eeuw nog meest op houten schaatsen geschaatst werd bestonden de eerste metalen hardrijschaatsen met vaste schoen al vanaf ongeveer 1885. Alle hardrijders uit de tijd van Jaap Eden gebruikten ze al: De noren
Noren
De Noren ontdekten dat glij-ijzers het best vast onder de schoen bevestigd konden worden. Dit ging volgens de noren het best door de ‘messen’ in ronde buizen te monteren. Daarom worden deze schaatsen ook “Noren” genoemd. Deze worden vervolgens onder vaste schoenen gemonteerd. De noren bestaan naast een schoen uit een voetplaat, potten, teensteun, buis, felsrand en schenkel. De voetplaat werd bij de conventionele noren aan de schoen bevestigd met klinknagels. Aan de voetplaat zitten de zogenaamde potten die de verbinding naar de buizen vormen.
Wil je schaatsen kopen? Kijk dan hier waar je op moet letten?
Hoge noren en lage noren
ls de potten hoog zijn hebben we het over hoge noren en bij lage potten lage noren. Aan de potten zit vervolgens een buis gelast, gepuntlast of gesoldeerd. De conventionele buis is van staal, tegenwoordig wordt ook aluminium of carbon gebruikt. Het mes waarop je uiteindelijk glijdt wordt de schenkel genoemd. Deze schenkel zit in de buis geklemd tussen de zogenaamde felsrand. In de volksmond wordt het geheel van mes en buis meestal de buis genoemd.
Hardheid van het IJzer
Het mes bestaat uit een hard soort ijzer zoals koolstofstaal, gereedschapsstaal en tegenwoordig PM staal. Hoe harder het ijzer, hoe langer de schaats scherp blijft, hoe minder buigzaam, maar hoe groter de kans op breuk. Lang werd daar de middenweg tussen gezocht. Inmiddels zijn er methoden om een zowel hard als taai en stijf mes te produceren. De hoogte van de buis speelt naast de hoogte van de potten ook nog een rol. Viking hanteert messen van 40 mm voor de zogenaamde sprintbuizen en 35 mm voor de normale hoge noor.
Noren met kuipschoenen zonder voetplaat
Lang was de Viking Special Sprint hét topmodel waarop alle toppers reden en menig kampioenschap gewonnen werd. De moderne noren die geproduceerd werden vanaf ongeveer 1985 bevatten kuipschoen van glasvezel of carbon. In dit materiaal is schroefdraad aangebracht waardoor geen voetplaat meer nodig is. De potten worden direct onder de schoen geschroefd zonder gebruik te maken van een voetplaat. Hierdoor is de richting van de buizen verstelbaar. Voor recreanten werden comfortnoren ontwikkeld en voor toppers klapschaatsen.
Doorontwikkeling van noor naar klapschaats
Vanaf 1996 raakte de de Klapschaats steeds meer ingeburgerd en ontstonden er nog meer alternatieven voor de klapschaats en innovaties zoals thermoplastische schoenen en Custom Boots
