De klapschaats is een relatief nieuwe uitvinding die gebruikt wordt bij het hardrijden op de schaats. Het verschil met een ouderwetse noren of conventionele schaatsen is dat de klapschaats niet op twee punten bevestigd is aan de schoen, maar met een draaipunt voor aan de schoen. Hierdoor komt tijdens de afzet de hak van het ijs terwijl het ijzer wel contact houdt met het ijs.

Al vanaf het begin van de 20e is over een deze uitvinding nagedacht, maar in 1984 introduceerde de bewegingswetenschapper Gerrit van Ingen Schenau voor het eerst de huidige klapschaats.

Wil je schaatsen kopen? Kijk dan hier waar je op moet letten?

Doorbraak klapschaats met Tonny de Jong

Tussen 1984 en 1996 vonden er allerlei experimenten plaats door subtoppers in de schaatssport. De top durfde er echter nog niet mee te testen of aan te beginnen. Toen Tonny de Jong in 1996 de sprong in het diepe waagde werd ze meteen Europees kampioene en wist ze de jarenlange hegemonie van de Duitse dames te doorbreken. Kort daarna raakte iedereen van het effect overtuigd en reed elke topper op klapschaatsen. Op de Olympische spelen in Nagano was er bijna niemand meer zonder klapschaats. In de jaren die volgden werden op elk groot toernooi wereldrecords gereden.

Het effect van klapschaatsen

Het effect van de klapschaats bestaat uit een langere afzet door een betere strekking van de voet. Waar je met een conventionele schaats gedwongen werd tot een zijwaartse afzet met de hak aan het ijs kan je met de klapschaats gebruik maken van een strekking van de voet. De kracht van de kuitspier was voor de komst van de klapschaats bij het schaatsen onbenut. Aangezien de enkelstrekking mét klapschaats vergelijkbaar is met het afwikkelen van de voet bij wandelen of hardlopen of het strekken van de voet bij het springen is deze beweging veel natuurlijker. De afzet wordt langer omdat de klapschaats tijdens de strekking gewoon op het ijs blijft doorglijden (de hak van de schoen komt los van het ijzer). Je bereikt met de klapschaats meer lengte in je afzet en uiteindelijk ga je alleen maar harder als je beter kan afzetten!

Overstappen op klapschaatsen

Veel beginnende schaatsers twijfelen over de overstap op klapschaatsen. Wat is nu het juiste moment? In het begin waren trainers van mening dat je al over een goede schaatstechniek moet beschikken om op de klapschaats over te stappen. Tegenwoordig wordt de overstap al wat sneller aanbevolen. Belangrijk hierbij is dat je voldoende balans hebt (gewicht midden op en niet voorop) en dat je afzet voldoende zijwaarts is.

Alternatieven voor de klapschaats

In de loop der jaren zijn er nog een aantal alternatieven voor de klapschaats ontwikkeld, maar aan het oorspronkelijke ontwerp werd weinig meer getornd.